zondag 3 januari 2016


De naakten kleden

Je kunt van de bijbel zeggen wat je wilt, maar de schrijvers hebben er veel bruikbaars in gestopt. Zo vind ik De naakten kleden (Matteüs 25:31-40) een heel zinvol werk van barmhartigheid. Als parttime docent aan de modeafdeling van de HKU leek het mij in elk geval een passend onderwerp voor een opdracht. Maar om naakten te kunnen kleden, zullen modellen zich doorgaans eerst moeten ontkleden. Ik zocht de vrijwilligers dicht bij huis, en vond twee NOS collega’s bereid voor het kunstonderwijs uit de kleren te gaan. In de inpandige fotostudio namen zij de pose aan die ik van hen verlangde. Staand, hij links zij rechts, neutraal in de lens kijkend. De NOS-fotograaf zag zijn omroepcollega’s zoals hij ze nog niet kende. Na de sessie bedankte hij de gelegenheidsmodellen hartelijk voor hun medewerking. Het resultaat ervan was een geslaagde zwart-wit foto van een schaamteloze Adam en Eva. De twee werden afzonderlijk van elkaar opgeblazen tot zo’n anderhalf keer levensgroot, en opgerold afgeleverd bij de afdeling Grafisch Ontwerp. Er waren meer collega’s die geen bezwaar hadden tegen het project. Zij waren zo vriendelijk de twee foto’s op platen MDF te plakken, om vervolgens zowel Adam als Eva langs hun contouren liefdevol te decouperen. Ze gingen hierbij met chirurgische precisie te werk. Beide figuren eenmaal rechtop gezet, overtrof het beeld mijn verwachtingen. Dit was spectaculair. Maar ook wel erg groot. Om de twee in Utrecht te krijgen, moest ik een Renault 4-bestel lenen. Omdat de onderbenen door de gedeeltelijk openstaande achterklep naar buiten staken, knoopte ik een rode zakdoek om Eva’s tenen. Het had geholpen, zonder kleerscheuren bereikten we gedrieën het academiegebouw. Dankzij een behulpzame conciërge stonden de houten naakte lichamen  even later in het praktijklokaal en konden de studenten hun vormen en maten overnemen. Tijdens de les maakten zij de ontwerpen die zij thuis op groot formaat in papier realiseerden. De week erna werden de creaties een voor een op de modellen bevestigd en gefotografeerd. De oplossingen waren soms voorspelbaar, soms verrassend. Waar de een tot een modieus bruidspaar was gekomen, beperkte een ander zich tot het aanbrengen van een vijgenblad. Hans en Grietje kwamen voorbij, een monnik en non, en zelfs een extravagant Viktor & Rolfachtig koppel. Androgyne types, Suske en Wiske, maar ook een setje dat rechtstreeks uit Das Triadische Ballet van Oskar Schlemmer afkomstig leek. Al met al een waar panopticum. Het bleek zo’n geslaagde opdracht, dat ik besloot ook mijn Arnhemse studenten grafische vormgeving op Adam en Eva los te laten. Waar de naakten in Utrecht werden aangekleed in het academiegebouw, zagen de studenten in Arnhem het meer als een outdoor activiteit. Zo fotografeerden sommigen hun creaties in park Sonsbeek, wat stilistisch fraaie plaatjes opleverde. Anderen deden dat in een rustige buitenwijk. Maar er was ook een  groepje dat de drukste winkelstraat als locatie verkoos. Juist toen zij de naakten wilden gaan kleden, werden zij door twee alerte politieagenten gesommeerd onmiddellijk met die vunzigheid te stoppen. Ik begrijp dat wel. Je moet bijbelteksten ook niet te letterlijk nemen. De studenten gaven echter niet onmiddellijk gehoor aan het bevel. Boze omstanders gingen zich er mee bemoeien, waardoor al snel sprake was van een heuse gebeurtenis in de normaal zo rustige provinciestad. Van alle foto’s vind ik die welke van deze scène werden gemaakt, nog altijd het meest geslaagd.
(c) Frans Lasès 

Geen opmerkingen:

Een reactie posten